Faalangst, een alom bekend begrip voor velen. Misschien heb je er al over gehoord of misschien worstel je er zelf mee. Wist je dat faalangst niet altijd een negatief effect heeft? Faalangst kan ook zorgen voor een extra stimulans en zelfs betere prestaties. We vertellen je graag meer in deze blog!
Wat is faalangst?
Faalangst is een veel besproken begrip dat de meesten onder ons vaak al kennen. Misschien herken je het bij anderen of manifesteert het zich bij jezelf. Faalangst kan je omschrijven als de angst om tekort te schieten of om niet te voldoen aan de verwachtingen van anderen en/of aan die van jezelf. Het kan voorkomen in allerlei situaties. Denk bijvoorbeeld aan een sportwedstrijd, examens, een presentatie voor school of werk,... Je kan faalangst zelfs ervaren in sociale situaties zoals voor een feestje of in vriendschappen of andere relaties.
Nu, faalangst zorgt niet altijd voor beklemmende, beperkende of negatieve gevoelens of gevolgen. Faalangst kan ook een stimulans zijn die maakt dat je meer alert bent en hierdoor beter presteert. Het is een extra prikkel die je aanscherpt waarbij je weinig tot geen negatieve effecten (op korte en lange termijn) ondervindt.
Daarnaast kan faalangst ook negatieve effecten als gevolg hebben. Zoals het woord vermeldt, gaat het in eerste instantie vooral om het ervaren en voelen van angst. Om deze angst te begrijpen en herkennen is het ook belangrijk om eens te zoeken van waar dit komt. Is het eerder omdat je negatief denkt over jezelf of eerder omdat de omgeving veel vraagt van jou waardoor er veel druk op je schouders valt? Faalangst kan dus ontstaan door verschillende factoren binnen en/of buiten jezelf. Je kan voor jezelf proberen nagaan of onderzoeken van waaruit jouw faalangst ontstaat. Vaak zien een vicieuze cirkel onstaan vanuit faalangst waardoor het zeker een meerwaarde kan zijn om dit voor jezelf van dichterbij te bekijken. Dit kan je ook helpen bij het aanvaarden van de situatie waarin faalangst zich vaak uit.
Bij faalangst herkennen we twee verschillende vormen, namelijk actieve en passieve faalangst. Beiden kenmerken zich door negatieve gedachten, maar ook lichamelijke sensaties zoals bijvoorbeeld zweten, hartkloppingen,... Enkel in gedrag onderscheiden deze 2 soorten zich van elkaar.
Actieve faalangst
Deze vorm kan je herkennen wanneer je constant enorm hard je best doet. Dit gaat vaak gepaard met een extreme focus waardoor zaken zoals zelfzorg en ontspanning al snel wegvallen. Vaak is dit door het schuldgevoel dat gekoppeld is aan zelfzorg omdat je jezelf niet toestaat om te mogen ontspannen omdat dit kan aanvoelen alsof je niet nuttig bezig bent. Dit kan op lange termijn zorgen voor vermoeidheid, hoofdpijn, uitputting en een algemene verminderde levenskwaliteit.
Passieve faalangst
Dit is het complete tegenovergestelde van actieve faalangst. Hierbij is de angst om te falen zo groot dat je niet de moed hebt om eraan te beginnen omdat het al verloren lijkt. Je gaat aldus de prestatiedruk uit te weg en vermijd het volledig. Dit kan je ook herkennen wanneer je wel dingen doet om te presteren, maar alles door elkaar of je richt je voornamelijk op zaken die er minder toe doen.
Tips
Stel jezelf in vraag en onderzoek waar de faalangst vandaan komt en hoe dit getriggerd wordt. Zijn er ook zaken dat je kan veranderen om deze triggers te verminderen of vermijden? Indien niet, zijn er zaken dat je kunnen helpen om beter met de triggers om te gaan?
Wat kan ervoor zorgen dat je meer tot rust komt en de angst wegtrekt? Dit kan bijvoorbeeld door eerst je handen onder koud water te steken bij een acute faalangst zodat je uit je hoofd kan komen. Merk je dat het eerder een chronische angst is, denk dan ook eens aan het inplannen van zelfzorg. Bekijk dit ook echt als een afspraak met jezelf zoals je dit zou hebben met je baas. Probeer het een prioriteit te maken in je planning. Probeer ook eens ademhalingsoefeningen te doen wanneer de angst toeslaat.
Faalangst gaat vaak gepaard met eisen dat je stelt voor jezelf. Zijn er eisen dat je kan veranderen of zaken waar je minder kritisch op kan zijn? Stel je eisen ook eens in vraag, wat haal je hieruit of wat verwacht je hiermee te bereiken? Zaken dat je echt nauw aan het hart liggen, mag je uiteraard behouden. Zijn er echter zaken zoals ik moet altijd X% behalen op school, stel jezelf dan eens de vraag of dit wel echt belangrijk is. In de meeste gevallen zal een bepaald resultaat geen enkele meerwaarde met zich meebrengen. Leg de lat niet hoger dan dat goed is voor jezelf.
Analyseer je angst. Wat is het ergste dat kan gebeuren? Hoe zou je hiermee omgaan? Kan je ook aantonen dat het zeker zo zal zijn of niet? Daag je gedachten eens uit en ontdek hoeveel stand het houdt. Tracht hier ook weerwoorden op te vormen.